هاتف اصفهانی

رعایت قواعد و نکته ها در املا و نگارش متون  می تواند به زیبایی متن بیفزاید در این قسمت به چند نکته که در املا و نگارش متون در زندگی روزمره  برخورد می کنیم توضیح داده شده است . لفظ ( می ، همی ، نمی ) همیشه جدا از فعل نوشته می شود و متصل کردن این لفظ ها به فعل غلط املایی محسوب می شود . می باشد ، می خورد ، می داند. لفظ ( بی ) با کلمه های بعد از خود قید یا صفت بسازد همیشه جدا نوشته می شود . بی نیاز. لفظ ( به ) نباید به اسم و ضمیر و کلمه ی بعد از خود متصل شود .( نکته : حرف " به " اگر حرف اضافه نباشد به کلمه بعد از خود متصل می شود مثل بلافاصله ، بلاعوض). پسوند ( تر ، ترین ) جدا نوشته می شود : سخت تر. در پنج کلمه ( به ، که ، مه ، کم ، بیش ) علامت صفت تفضیلی ( تر ) و علامت صفت عالی ( ترین ) متصل نباشد غلط محسوب می شود .بهتر یا بهترین / کمتر یا کمترین / بیشتر تا بیشترین. متصل کردن لفظ ( که ) و ( چه) به کلمه قبلی و بعدی غلط املایی محسوب می شود .( استثناهای این قانون :بلکه ، کیست ، چنانچه ، انچه ،چیست ، چگونه ، چرا ، همین ، همان و .....). کلمه های ( این و ان ) همیشه از کلمه های قبلی و بعدی جدا نوشته می شود . جانداران را ( ان ) و غیر جانداران را با ( ها ) جمع می بندیم . حرف ( ط) از کلمات عربی است و کاربرد ان در کلمه های فارسی درست نیست .... تهران ، باتری. جمع های مکسر را نباید دوباره با علام هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

گروه اسمی ، هسته و وابسته    هر گروه اسمی از  یک اسم به عنوان هسته درست می شود که می تواند یک یا چند وابسته  در پیش یا پس نیز بگیرد .ساختمان گروه اسمی را می توان این گونه نشان داد:              وابسته پیشین  +هسته + وابسته پسین  مثال:       این                    کتاب       خواندنی  اسم اگر وابسته نگیرد باز هم گروه اسمی است. چون می توان برای آن ، وابسته  یا وابسته های متعدد آورد . هسته ی گروه اسمی، اسم است یا هرچه در حکم اسم باشد . ملاک تشخیص هسته ،اضافه است که به طریق زیر عمل می کند: ۱. وابسته های پیشین به یکدیگر اضافه نمی شوند و در بین آن ها و هسته نیز اضافه وجود ندارد : این دو کتاب ۲. اولین کلمه ای که نقش نمای اضافه می گیرد ،هسته است: کتاب ِ خواندنی ۳. عناصری که پس از هسته قرار می گیرند، وابسته های پسین هستند که همه به یکدیگر اضافه می شوند: کتاب ِ خوب ِ من   در دو مورد زیر   وابسته ی پسین  نقش نمای اضافه نمی گیرد : الف) نشانه ی نکره : انسانی شریف ب)وقتی که وابسته پسین جمله ی  تأویل پذیر باشد: انسانی که شریف است .   حداکثر سه وابسته ی پیشین می تواند پیش از هسته قرار گیرد .      وابسته های پیشین:  ۱)صفت اشاره : هرگاه واژه های «این»و «آن»و مشتقات آنها همراه با اسم و جانشینان اسم ذکر شوند «صفت اشاره» اند. اما اگر بی همراهی اسم و جانشینان آن ذکر شوند «ضمیر اشاره» هستند   مثال:      ا هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

شاهزاده ایرج میرزا - جلال الممالک - در سال 1253 در تبریز به دنیا آمد پدر و پدربزرگش  هردو شاعر بودند و ایرج طبع شعری خویش را از آنها به ارث برد . وی فارسی ، عربی و فرانسوی را در تبریز آموخت و در محضر استادانی چون آقا محمد تقی عارف اصفهانی و میرزا نصر الله بهار شیروانی کسب فیض نمود  . در سن شانزده سالگی  ازدواج کرد و سه از ازدواجش نگذشته بود که پدر و همسرش را از دست داد .به دربار رفت و در سال 1303 با سمت بازرس کل امور مالیه خراسان رها کرد و به تهران آمد . اقامت ایرج در خراسان که پنج سال به طول انجامید  بارزترین دوران کوشش ادبی وی بود . شاعر نمیتوانست نسبت به جنبشهای آزادیخواهی که در همه جای کشور پدید آمده بود بی عتنا باشد و در عشعاری که در این زمان سرود سادگی و صمیمیت ، عمق اندیشه و لحن افشا و اعتراض به طور کاملا آشکار به چشم میخورد و در این سالهاست که او را به عنوان یک شاعر بزرگ ملی میشناسند و در هنگام ورود به تهران با استقبال گرم و پرشور ادبا و شعرا و مردم عادی که اندیشه های خود را در شعر او دیده بودند روبرو میشود. ایرج نزدیک دوسال در تهران ماند و تمام وقت خود را صرف فعالیت های ادبی نمود . تا آنکه در سال 1305 در اثر سکته قلبی در گذشت و در مقبره ظهیر الدوله به خاک سپرده شد ایرج شاعری را شغل و حرف خود قرار نداده و جز به حکم تفنن و فرمان طبع شعر نمیسرود حتی در ابتدا از لقب فخر الشعرا هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

نورالدّین عبد الرّحمن بن احمد بن محمد معروف به ، ملقب به خاتم الشعرا شاعر، موسیقی‌دان،ادیب و صوفی نام‌دار ایرانی ۲۴ آبان ۷۹۳ - ۲۳ شعبان ۸۱۷ هجری -  بزرگترین استاد سخن بعد از عهد حافظ و به نظر بسیاری از پژوهشگران خاتم شعرای بزگ پارسی گوی استتخلص او در شعر جامی است وی این تخلص را از دوجهت برگزید ، نخست به خاطر اینکه زادگاهش جام بود و دیگر آنکه رشحات قلمش از جرعه شیخ احمد جام معروف به ژنده پیل سرچشمه می گرفت پدر بزگ جامی ، شمس الدین محمد دشتی از محله دشت اصفهان بود و به موجب بیدادگری ترکان و آشوب زمان  در سده ۸ قمری به خراسان کوچ کرد و در شهر جام با شهرت دشتی منصب قضاوت یافت و ماندگار شد.و با دختریک نفر از اقاب امام محمد شیبانی ازدواج کرد و ثمره آن کودکی بود به نام احمد و او نیز در همان شهر ازدواج کرد که حاصل ازدواج او پسری به نام عبدالرحمان بود که بعد ها با نام جامی شهرت آفاق گشت روزگار کودکی و تحصیلات مقدماتی جامی در خرگرد جام،که در آن زمان یکی از تبعات هرات بود در کنار پدرش سپری شد. در حدود سیزده سالگی همراه پدرش به هرات رفت و در آنجا اقامت گزید و از آن زمان به جامی شهرت یافت وی در شعر ابتدا دشتی تخلص می‌کرد، سپس آن را به جامی تغییر داد که خود علت آن را تولدش در شهر جام و ارادتش به شیخ الاسلام احمد جام ذکر کرده‌است. جامی مقدّمات ادبیات فارسی و عربی را نزد پدرش آموخت و چون خانواده‌ا هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

 خواجه شمس الدین محمدبن محمد حافظ شیرازى یکى از بزرگترین شاعران نغزگوى ایران و ازگویندگان بزرگ جهان است و در شعرهاى خود "حافظ" تخلص نموده است. در غالب مأخذها نام پدرش را بهاءالدین نوشته اند و ممکن است بهاءالدین على الرسم لقب او بوده باشد. محمد گلندام نخستین جامع دیوان حافظ و دوست و همدرس او نام و عنوان هاى او را چنین آورده است: "مولاناالاعظم ، المرحوم الشهید ، مفخرالعلماء ، استاد نحاریر الادبا ، شمس الملهٔ والدین ، محمدالحافظ الشیرازی   تذکره نویسان نوشته اند که نیاکان او از کوهپایهٔ اصفهان بوده اند و نیاى او در روزگار حکومت اتابکان سلغرى از آنجا به شیراز آمد و در همان شهر متوطن شد و نیز چنین نوشته اند که پدرش "بهاءالدین محمد" بازرگانى مى کرد و مادرش از اهل کازرون و خانهٔ ایشان در دروازهٔ کازرون شیراز واقع بود. به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم بهار توبه شکن می‌رسد چه چاره کنم سخن درست بگویم نمی‌توانم دید که می خورند حریفان و من نظاره کنم چو غنچه با لب خندان به یاد مجلس شاه پیاله گیرم و از شوق جامه پاره کنم به دور لاله دماغ مرا علاج کنید گر از میانه بزم طرب کناره کنم ز روی دوست مرا چون گل مراد شکفت حواله سر دشمن به سنگ خاره کنم گدای میکده‌ام لیک وقت مستی بین که ناز بر فلک و حکم بر ستاره کنم مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی چرا ملامت رند شرابخو هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

حمد حبله رودی نویسنده قرن ۱۱ درباره جامع التمثیل جامع التمثیل از جمله کتاب هایمعروف فارسی است که خواندن آن در قرن سیزدهم بسیار معمول بود و چاپ های متعددی از آن شده است از جمله چاپ های آن ، چاپ سنگی ۱۲۶۹ به خط محمد باقر بن محمد حسن خوانساری است. موضوع و مولف جامع التمثیل : کتابی است درباره ی تمثیل ها و حکایت ها به ویژه حکایت هایی که به صورت امثال در آمده اند .محمد علی ( محمد ) حبله رودی، ادیب و نویسنده ی قرن یازدهم (دوره ی صفوی ) به زبان فارسی نوشته است . او را منسوب به « حبله رود » ـ دهستانی در فیروزکوه مازندران ـ می دانند . او که در حیدر آباد دکن هندوستان می زیست دو کتاب درباره ی مثل های فارسی با نام های مجمع الامثال و جامع التمثیل تالیف کرد . درباره ی کتاب جامع التمثیل نقل است که شاه عباس صفوی در مجلسی گفت : ادیبان تازی درباره ی امثال عربی کارهای شایسته ای انجام داده اند ، امثال ترکی هم در یک مجموعه جمع شده است .اما هیچ کس امثال فارسی را گرد آوری نکرده است . چون این سخن به گوش حبله رودی رسید بر آن شد که اثری درباره ی امثال فارسی تالیف کند. ساخت کتاب : جامع التمثیل شامل مقدمه و ۲۰ باب به ترتیب حروف الفبا ، شامل حکایات و امثال است و در پایان بخشی با عنوان ملحقات ، شامل حکایات گوناگون اضافه شده است . مولف در مقدمه ی کتاب خوانندگان را به ترک دلبستگی از دنیا و توجه به آخرت سفارش می کن هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

در زندگی نامه سعدی شیرازی اینگونه آمده است که: سعدی یکی از بزرگترین شعرای ایران است که بعد از فردوسی آسمان زیبای ادبیات فارسی را با نور خود روشن ساخت و او نه تنها یکی از بزرگترین شعرای ایران بلکه یکی از بزرگترین سخنوران جهان می باشد . ولادت شیخ مصلح‌ الدین مشرف بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی در سالهای اول سده هفتم هجری حدودا در سال 606 ه.ق در شهر شیراز میباشد . ایشان تخلص خود را از نام سعدبن ابی بکر بن سعد زنگی ولیعهد مظفرالدین ابوبکر گرفت. هر وقت سعدی در شیراز بود در خدمت این ولیعهد ادب پرور به سر می برد.سعدی در نظامیه بغداد تحصیل کرد. دانشجویان دانشگاه نظامیه عبارت بودند از مفسران، محدثان، وعاظ، حکام و مذکران.خانواده اش از عالمان دین بودند و پدرش از کارکنان دربار اتابک بوده که سعدی نیز از همان دوران کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت ولی در همان دوران کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل جد مادری خود قرار گرفت. او مقدمات علوم شرعی و ادبی را در شیراز آموخت و سپس در دوران جوانی به بغداد رفت که این سفرآغاز سفرهای طولانی سعدی بود. او در بغداد در مدرسه نظامیه مشغول به تحصیل شد که در همین شهر بود که به محضر درس جمال الدین ابوالفرج عبدالرحمن محتسب رسید و از او به عنوان مربی و شیخ یاد می کند. پس از چند سال که او در بغداد به تحصیل مشغول بود شروع به سفرهای طولانی خود کرد که از حجاز گرف هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

با این تفاوت که فردوسی قصد داشت با قلمش به مردم یادآوری کند که چه بودند و حال چهشدند. او توانست با قلم و سرشت زیبای خود، زبان پارسی را به مردم بازگرداند، اما به دلیل برخی از شعرهایش، مورد خشم خلیفه وقت قرار گرفت. فردوسی و بابک تلاش بسیاری کردند تا به ایرانیان، هویت راستین شان را یادآور شوند. فردوسی تا حدودی موفق بود و توانست با شاهنامه، زبان پارسی را به ایران زمین بازگرداند، ولی بابک نتوانست به هدفش برسد.فردوسی را در شهر «طوس»از دنیا رفت و همان جا درباغی که متعلق به خودش بود، به خاک سپردند .شاهنامه نه تنها بزرگترین و پرمایه ترین مجموعه شعر به جا مانده از عهد سامانی و غزنوی است، بلکه مهمترین سند عظمت زبان فارسی و بارزترین مظهر شکوه و رونق فرهنگ و تمدن ایران باستان و خزانه لغت و گنجینه ادبـیات فارسی به شمار می رود.فردوسی طبع لطیفی داشت، سخنش از طعنه، هجو، دروغ و چاپلوسی به دور بود و تا جایی که می توانست از به کار بردن کلمه های غیر اخلاقی خودداری می کرد. هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

ملا محمد محسن فیض کاشانی شاعر قرن یازدهم و معاصر با شاه عباس دوم بوده است.او در سال ۱۰۰۷ هجری قمری در کاشان متولد شد و پس از پایان مقدمات علوم و دانشهای زمان خویش به شیراز رفت و به حلقهٔ شاگردان ملاصدرا پیوست و سرانجام با دختر وی ازدواج نمود. وی از علمای بزرگ عهد خویش محسوب می‌شده و تألیفاتی در علوم عقلیه و نقلیه و حکمت و اخلاق دارد که مهمترین آنها عبارتند از: ابواب الجنان، تفسیر صافی، تفسیر اصفی، کتاب وافی (در شرح کافی)، شافی، مفاتیح الشرایع، اسرارالصلوة، علم الیقین در اصول دین، تشریح (در هیئت) سفینة النجاه، شرح صحیفه سجادیه، ترجمة الصلوه (به فارسی)، ترجمهٔ طهارت (به فارسی)، ترجمهٔ عقاید (به فارسی)، فهرست علوم و دیوان اشعار. اشعار فیض بالغ بر سیزده هزار بیت است. وی درسال ۱۰۹۰هجری قمری درگذشت و در کاشان به خاک سپرده شد. هاتف اصفهانی...ادامه مطلب

میرزا حبیب الله شیرازی ، متخلص به قاآنی در بیست و هشتم مهرماه  1187 - ۲۹ شعبان  1223  هجری - در شیراز دیده به جهان گشود . پدرش میرزا محمد علی گلشن ، اصلا از طایفه زنگینه بود که در شیراز به دنیا آمده و همانجا پرورش یافته بود . قاآنی در هفت سالگی به مکتب رفت و یازده ساله بود که پدرش را از دست داد و با خانواده خود به فقر و تنگدستی افتاد. اما در عین فقر و تنگدستی از ادامه تحصیل باز نایستاد و چندی در اصفهان به تحصیل ریاضی و معارف اسلامی گذراند و بعد به شیراز بازگشت وبه تدریس عروض و شرح دیوان خاقانی و انوری پرداخت تا آنکه در سال 1239 شاهزاده حسنعلی میرزا ، شجاع السلطنه ، فرزند فتحعلی شاه به شیراز آمد و او را مورد لطف و مهربانی قرار داد . چون شاهزاده از طرف پدر فرمانروای خراسان شد ، قاآنی را نیز به همراه خود به خراسان برد و شاعر در مشهد تحت حمایت و تربیت شاهزاده به تحصیل ریاضی و حساب مشغول شد و بنا به میل و پیشنهاد او تخلص خود را که تا آن زمان حبیب بود به قاآنی - به مناسبت نام فرزند شاهزاده ، اوکتای قاآن - تبدیل نمود . پس از مدتی شاهزاده به حکومت یزد و کرمان منصوب شد و ظاهرا قاآنی هم با او بدانجا رفت و سپس به رشت و گیلان و مازندران و آذربایجان دیدن کرد و پس از فراگرفتن علوم رایج به درگاه فتحعلی شاه معرفی شد و صله و مستمری یافت . قاآنی در ادبیات عرب و فارسی مهارت کافی یافت و به حکمت نیز عل هاتف اصفهانی...ادامه مطلب